CHIA SẺ

Thiền sư Thiện Hội (? – 901)

Chùa Định Thiền, hương Siêu Loại (48)
Thiền sư người hương Điển Lãnh, thủa nhỏ xuất gia theo hầu sư Tiệm Nguyên ở chùa Đông Lâm thuộc bản hương, tự hiệu là Tổ Phong. Ông từng vân du nhiều nơi để cầu học yếu chỉ Thiền tông. Gặp thiền sư Cảm Thành ở chùa Kiến Sơ bèn theo hầu để học đạo, hơn mười năm không lúc nào tỏ ra mỏi mệt. Một hôm sư vào phòng hỏi thầy:

– Trong kinh nói Thích Ca Như Lai tu hành trải qua ba “A tăng kỳ” kiếp (49) mới thành Phật. Nay thầy lại nói “Tâm tức Phật, Phật tức tâm”, đệ tử chưa hiểu rõ, xin thầy dạy bảo cho.

Cảm Thành nói:
– Ngươi bảo trong kinh nói, tức là ai nói?

Sư đáp:
– Chẳng lẽ đó không phải là lời Phật hay sao?

Cảm Thành nói:
– Nếu là Phật nói thì tại sao trong kinh Văn Thù lại nói: “Ta ở thế gian bốn mươi chín năm chưa nói một chữ dạy người”? Vả lại cổ nhân nói nếu tìm văn để làm chứng thì càng thêm ngưng trệ: khổ hạnh mà cầu Phật là mê muội, lìa tâm cầu Phật thì đó là kẻ ngoại đạo. Cứ nắm chấp cái tâm mà coi là Phật thì đó là Ma quân.

Sư hỏi:
– Như thế trong cái tâm ấy, cái gì không phải là Phật? Cái gì chính là Phật?

Cảm Thành đáp:
– Xưa có người hỏi Mã Tổ: “Tâm tức là Phật, Phật tức là tâm, vậy cái gì là Phật?” Mã Tổ đáp: “Ngươi ngờ cái gì không phải là Phật thì chỉ ta xem?” Người kia không trả lời được. Mã tổ nói: “Hiểu thấu được thì khắp nơi đều là Phật. Không giác ngộ thì sai lầm mãi.” Chỉ một thoại đồ (50) ấy ngươi đã hiểu chưa?

– Đệ tử đã lĩnh ngộ rồi.

Cảm Thành nói:
– Người lĩnh ngộ thế nào?

Sư đáp:
– Khắp mọi nơi chẳng đâu không phải là tâm Phật.

Nói xong bèn sụp xuống lạy tạ. Cảm Thành nói:- Vậy là ngươi hiểu đúng rồi.

Nhân đó Cảm Thành đặt tên cho sư là Thiện Hội.

Về sau thiền sư thị tịch ở bản chùa. Đó là năm Canh Thân niên hiệu Đường Quang Hoa thứ 3 (901).

Chú thích

48: Hương Siêu Loại nay thuộc địa phận huyện Thuận Thành tỉnh Hà Bắc.

49: A tăng kỳ (Asankhya), nghĩa là nhiều vô số lượng. Mỗi A tăng kỳ kiếp bằng 1000 vạn vạn vạn vạn vạn vạn vạn vạn kiếp. Mỗi kiếp tính bằng 432 triệu năm ở cõi đời.

50: Thoại đầu: những câu nói có sức khởi phát, cũng có nghĩa như Câu Thiền, lời Thiền suy nghĩ. Sư nghe xong liền đáp.

Trích trong Thiền Uyển Tập Anh