Cảm ơn. Tôi cảm thấy đêm nay thật tuyệt vời. Tôi cảm thấy nó giống như Vimalakirti Sutra, một công trình cổ đại của Ấn Độ cổ đại, trong đó đức Phật xuất hiện ngay từ đầu và rất nhiều người đến để xem Ngài từ thành phố lớn nhất trong vùng, Vaisali, và mang theo 1 loại lọng dù trang trí dâng lên Ngài. Tất cả người trẻ tuổi, thật ra, từ thành phố — những con người cổ hủ không đến vì họ nổi điên với đức Phật, vì khi Ngài đến thành phố của họ mà Ngài đã đồng ý — Ngài luôn chấp nhận lời mời đầu tiên được đưa ra, bất kể từ ai, và những vũ nữ địa phương, những người giống như ngôi sao điện ảnh, kéo theo những người già trong thành phố và mời Ngài đầu tiên.
Nên Ngài đã đi với những ngôi sao điện ảnh, và tất nhiên họ đã lầm bầm: “Ngài đáng lẽ phải sùng đạo lắm. Những việc Ngài đang làm tại nhà Amrapali với 500 nhà sư khác,” và còn nữa. Tất cả họ đều lầm bầm, và rồi họ tẩy chay Ngài. Họ không đi nghe Ngài nữa. Nhưng tất cả những người trẻ đã đến. Họ mang theo loại dù trang sức này và đặt chúng dưới đất. Ngay khi họ đã đặt xuống, tất cả những đống dù trang trí của họ mà họ thường mang ở Ấn Độ cổ đại, Ngài trình diễn một hiệu ứng đặc biệt, biến nó thành một mô hình vũ trụ khổng lồ, làm kinh ngạc cả tạo hóa. Mọi người nhìn vào đó và họ thấy sự kết nối toàn diện của cuộc sống trong vũ trụ.
Và tất nhiên, trong tư tưởng Phật giáo có hàng triệu, hàng tỷ hành tinh có sự sống con người, và những tạo vật được khai sáng có thể nhìn thấy sự sống ở hành tinh khác. Nên họ không thấy, khi họ nhìn ra và trông thấy ánh sáng mà bạn cho họ thấy trên bầu trời, họ không chỉ thấy vật chất cháy tàn đá, lửa, hay khí phát nổ. Họ thực sự nhìn thấy những khung cảnh của con người sống các vị thần và rồng, rắn, thần thánh và những điều như thế.
Ngài tạo ra hiệu ứng đặc biệt đó ngay từ đầu để mọi người nghĩ về sự kết nối lẫn nhau và cách mọi vật trong cuộc sống liên kết với nhau. Và tồi Leikei — tôi còn biết tên khác của ông ta — nói cho chúng tôi về sự kết nối đó, và cách chúng ta hoàn toàn kết nối với nhau, cách chúng ta biết nhau. Và tất nhiên trong vũ trụ Phật giáo, chúng ta đã làm việc này hàng tỉ năm, trong nhiều kiếp trước. Tôi không phải lúc nào cũng nói về nó. Chính là bạn, và chúng tôi phải theo dõi bạn, cứ như vậy. Chúng tôi vẫn đang cố gắng, tôi đoán là cố gắng trở thành những TEDster, nếu đó là một hình thức hiện đại của việc khai sáng. Tôi đoán vậy. Bởi vì theo cách nào đó, nếu một TEDster có liên quan đến sự liên kết toàn diện của máy tính và mọi thứ, đó sẽ là sự tiến lên của một ý thức rộng rãi, của nơi mà mọi người biết hết mọi thứ đang diễn ra mọi nơi trên hành tinh này.
Và như vậy việc này trở nên quá quắt — lòng trắc ẩn là gì, là nơi việc này trở nên không chịu đựng nổi cho chúng ta, rất quá quắt rằng chúng ta ngồi đây thoải mái và tận hưởng mọi thứ cuộc sống tâm linh hay bất kì là thứ gì, và có những người đang khốn khổ với bệnh tật họ không thể có một tí máu và họ không có chỗ, hay họ bị hành hung bởi những con người tàn bạo và cứ như vậy. Nó cứ trở nên quá quắt. Tất cả chúng ta biết mọi thứ, chúng ta dường như được công nghệ đẩy đi để trở thành những vị Phật hay gì đó, để được khai sáng.
Và tất nhiên, chúng ta sẽ rất thất vọng nếu điều đó xảy ra. Vì chúng ta nghĩ rằng vì ta chán nản với những việc ta làm, một chút chán nản, chúng ta lao xuống dốc. Chúng ta trải qua cơn đau khổ theo một cách nào đó. Chúng ta cố quên đi nỗi đau bằng cách chạy đi đâu đó, nhưng cơ bản là chúng ta có nỗi đau chung là chúng ta đều mắc kẹt dưới da và mọi người khác thì ở ngoài. Và thỉnh thoảng chúng ta gặp gỡ người khác cũng bị kẹt dưới da và hai chúng ta thông cảm cho nhau, và mỗi người đều chán nản để bước ra khỏi vỏ bọc của mình, và cuối cùng nó thất bại, tất nhiên, và chúng ta quay trở lại điều này.
Vì quan niệm ích kỷ — theo phương diện Phật giáo, một nhận thức sai lầm — là tất cả của chúng ta đều nằm dưới da. Và bên trong và bên ngoài, bản thân và người khác, và người khác là hoàn toàn khác biệt. Và mọi người ở đây không may là đều mang tư tưởng đó, một chút ít, đúng chứ? Bạn biết đấy, ai đó ngồi cạnh bạn trên ghế — điều đó thì ổn thôi vì bạn đang ở trong nhà hát, nhưng nếu bạn ngồi trên ghế công viên và ai bước tới ngồi cạnh bạn, bạn sẽ điên lên. Họ muốn gì ở tôi? Như là, ai vậy? Và vì vậy bạn sẽ không ngồi quá gần một ai đó vì bạn để ý rằng bạn đang đi ngược tự nhiên — đó là tất cả những gì đức Phật tìm ra. Vì cái ý tưởng vĩ đại rằng tất cả chúng ta, mỗi người chúng ta, và mọi người khác đều khác biệt, thế nên cái gì đưa chúng ta vào tình thế không xoay xở được, phải không? Ai sẽ được cả thế giới chú ý? Ai sẽ rút ra được đầy đủ từ thế giới? Ai sẽ không bị hằng hà sa số những sự vật khác vượt mặt — nếu bạn khác biệt với tất cả những sự vật còn lại?
Nơi tình thương có mặt chính là nơi bạn phát hiện ra mình đánh mất bản thân bằng một cách nào đó: qua nghệ thuật, qua y tế, qua kiến thức và thấu hiểu lẫn nhau, biết rằng bạn không có một giới hạn như vậy, biết sự liên kết của bạn với mọi vật khác Bạn có thể trải nghiệm bản thân như những sự vật khác khi bạn trông thấy qua ảo tưởng là đã bị tách rời khỏi chúng. Khi bạn làm như vậy, bạn bị ép buộc phải cảm thấy như chúng. May mắn rằng, họ nói — tôi vẫn chưa chắc chắn — nhưng may mắn, họ nói khi bạn đạt đến điểm đó bởi vì vài người đã nói trong Văn Học Phật giáo, họ nói, ooh, ai thực sự muốn có được nhiệt huyết? Thật tệ! Tôi thật thảm thương. Đầu tôi đau buốt. Xương tôi cũng đau. Tôi đi từ khi ra đời đến lúc chết đi. Tôi không bao giờ hài lòng. Tôi không bao giờ có đủ, dù có là tỷ phú tôi vẫn không có đủ. Tôi cần cả trăm tỷ, như vậy đó. Tưởng tượng nếu tôi phải cảm nhận nỗi đau của hàng trăm người. Thật kinh khủng.
Nhưng rõ ràng, đây là một nghịch lý kỳ lạ của cuộc sống. Khi bạn không còn bị khóa trong chính bản thân mình nữa, và như trí tuệ. hay trí thông minh, hay kiến thức khoa học thuộc về bản chất của thế giới, thứ cho phép bạn mở rộng trí óc, và thấu cảm, và nhấn mạnh khả năng thấu cảm cơ bản của con người, và nhận ra bạn chính là những tạo vật khác, một cách nào đó qua sự mở rộng này, bạn nhìn thấy bản chất sâu xa hơn của cuộc sống, nếu bạn có thể, bạn tránh xa khỏi cái vòng luẩn quẩn đáng sợ tôi, tôi, tôi, của tôi, như nhóm the Beatles đã hát đấy.
Bạn biết đấy, chúng tôi thực sự đã học được tất cả vào những năm 60. Thật tệ là không ai từng nhận ra điều đó, và họ cố gắng phủ định nó từ đấy. Tôi, tôi, tôi, của tôi. Như một khúc ca tuyệt vời, bài hát đó. Một sự dạy dỗ tuyệt vời. Nhưng khi chúng ta thoát khỏi đó, chúng ta phần nào hứng thú hơn với những sự vật khác. Chúng ta cảm thấy bản thân mình khác. Hoàn toàn khác lạ. Hoàn toàn khác lạ. Đức Đạt Lai Lạt Ma luôn thích nói rằng — Ngài nói rằng khi trong tâm trí bạn cho ra đời lòng trắc ẩn, đó là vì bạn nhận ra rằng bản thân và nỗi đau và niềm vui tất cả quá nhỏ để vừa vào trí thông minh của bạn. Thật chán nếu bạn cảm thấy thế này hay thế kia, hay sao đi nữa, bạn biết đấy — và bạn càng chú ý vào cảm xúc của mình thì nó càng tồi tệ hơn thôi. Như là, ngay khi bạn có thời gian hạnh phúc, khi nào thời gian đó sẽ qua đi? Thời gian hạnh phúc sẽ qua khi bạn nghĩ vậy, nó tốt đến chừng nào? Và hạnh phúc sẽ không bao giờ là đủ.
Tôi yêu lời nói của Leilei rằng cách giúp những người đang đau khổ tột cùng về thể xác hay về những phương diện khác là có một thời gian hạnh phúc, làm việc đó bằng các có một thời gian hạnh phúc. Tôi nghĩ Đạt Lai Lạt Ma đã từng nghe điều này. Tôi ước ông ta ở đó để nghe. Ông ta từng nói với tôi — ông ta trông có vẻ buồn; Ông ta lo rất nhiều về những thứ đã có và chưa có. Ông ta trông thoáng buồn, vì ông nói, vâng, 100 năm trước, chúng tới và cướp lấy tất cả những thứ có được. Bạn biết chứ, cuộc nổi dậy Cộng sản quy mô lớn, Nga và Trung Quốc và cứ thế. Họ hung hăng chiếm hết tất cả, và nói rằng họ sẽ chia cho mọi người, và rồi họ còn tệ hơn. Họ không giúp đỡ ai cả.
Nên thứ gì có thể thay đổi khoảng cách kinh khủng đã mở ra thế giới ngày nay? Và rồi ông ta nhìn tôi. Nên tôi nói, “Vâng, ông biết đó, tất cả là bản thân ông. Ông dạy: tất cả là sự độ lượng,” là tất cả những gì tôi có thể nghĩ về. Đức hạnh là gì? Nhưng tất nhiên, tôi nghĩ chìa khóa để cứu thế giới, chìa khóa của lòng thương cảm, là có nhiều niềm vui hơn. Điều này nên được làm bằng niềm vui. Sự rộng lượng càng vui hơn nữa. Chìa khóa là đây. Mọi người đều có suy nghĩ sai. Họ nghĩ đức Phật thật là chán, và họ ngạc nhiên khi gặp Đạt Lai Lạt Ma và ông ta thật tràn đầy năng lượng. Ngay khi tín đồ của ông đang bị đàn áp — và tin tôi đi, ông cảm thấy từng nỗi đau trong tâm trí từng bà mẹ già, trong mọi ngục tù Trung Hoa. Ông ta cảm thấy điều đó. Ông ta cảm thấy cách người ta đang sử dụng bò Tây tạng ngày nay. Tôi sẽ không nói họ làm gì. Nhưng ông ta cảm thấy điều đó. Và nhưng ông rất sung sức. Cực kỳ sung mãn.
Vì khi bạn rộng mở như vậy, thì bạn sẽ không thể — làm được việc tốt gì để làm người hoạn nạn càng thêm khốn khổ? Bạn phải tìm ra hướng đi nơi bạn tìm thấy ánh sáng, tìm ra cách thay đổi. Nhìn vào thứ đẹp đẽ này mà Chiho đã cho chúng tôi xem. Cô ta hù dọa chúng tôi với người đàn ông dung nham. Cô ta dọa chúng tôi là người dung nham đang đến, rồi sóng thần đang đến, và cuối cùng chỉ có hoa, và cây, chúng rất đẹp. Thật đáng yêu.
Nên, lòng trắc ẩn nghĩa là cảm nhận được cảm xúc của người khác, và bản thân con người chính là lòng trắc ẩn. Con người dường như đã không còn thời gian. Con người chính là tình thương vì não chúng ta để làm gì? Bây giờ, não của Jim đang nhớ lại cuốn niên giám. Nhưng anh ta có thể nhớ tất cả những nhu cầu của bản thân, sẽ như vậy, đã như vậy. Anh ta có thể nhớ tất cả mọi thứ tuyệt vời để giúp mọi tạo vật. Và anh ta sẽ cực kỳ phấn khích khi làm việc đó.
Nên người đầu tiên trở nên vui, khi bạn không còn chú tâm vào tình trạng cá nhân của, tôi vui như thế nào, khi bạn luôn không hài lòng — như Mick Jagger đã nói với chúng tôi, bạn sẽ không bao giờ được hài lòng theo cách đó. Nên rồi bạn quyết định, vâng, tôi chán ngấy bản thân mình. Tôi sẽ nghĩ đến việc người khác vui như thế nào. Buổi sáng tôi sẽ thức dậy và nghĩ, tôi còn có thể làm gì cho người khác, ngay cả là con chó hay mèo của tôi, con vật nuôi, con bướm của tôi. Và người đầu tiên hạnh phúc khi bạn làm như vậy, bạn không làm gì cho ai khác, nhưng bạn trở nên vui tươi hơn, chính bản thân bạn, vì cái nhìn của bạn được mở rộng, bạn chợt nhìn thấy cả thế giới và mọi người trên đó. Và bạn nhận ra điều này — được chung bước với những con người này — chính là vườn hoa mà Chiho đã cho chúng tôi thấy. Đó là Nirvana. Thời giờ của tôi đã hết. Tôi biết yêu cầu của TED. Xin cảm ơn.
WE CAN BE BUDDHAS
Robert A.F. Thurman | Translated by Alice Tran
Reviewed by Ha Tran
The first American to be ordained a Tibetan Monk by the Dalai Lama, Robert A.F. Thurman is a scholar, author and tireless proponent of peace.
Thư Viện Hoa Sen
