Nữ Cư sĩ Tshoki Zangmo, chuyên viên Thông tin truyền thông tại Trung tâm Nghiên cứu Tổng Hạnh phúc quốc gia Bhutan chia sẻ: “Vị vua thứ tư của Vương quốc Phật giáo Bhutan, Jigme Singye Wangchuck (tại vị: 24/07/1972-09/12/2006), đã đặt ra cụm từ “Tổng hạnh phúc quốc gia” (Gross National Happiness – GNH) vào năm 1972, cùng niềm tin hạnh phúc của muôn dân trăm họ không phụ thuộc vào sự giàu có kinh tế của quốc gia.
Đức Quốc vương Phật giáo Bhutan Jigme Singye Wangchuck mang lại sự hài lòng của người dân làm thước đo hoạch định chính sách phát triển kinh tế – văn hóa, cho nên đã loại bỏ chỉ số đo lường sự phát triển Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thay bằng chỉ số mới Tổng Hạnh phúc quốc gia (GNH)”.
Nữ Cư sĩ Tshoki Zangmo cho biết thêm: “Một khái niệm về sự trọn vẹn được gắn trong văn hóa đạo đức tâm linh Phật giáo đích thực của Bhutan”. Kể từ đó, tất cả chính sách của Chính phủ Bhutan tập trung vào GNH.
Vương quốc Phật giáo Bhutan là quốc gia có chủ quyền, nằm về phía cực đông của dãy núi Himalaya. Năm 2006, vị vua thứ tư của Vương quốc Phật giáo Bhutan, Jigme Singye Wangchuck đã thoái vị ngai vàng và ủng hộ Thái tử Jigme Khesar Namgyal Wangchuck lên ngôi vua thứ năm của Vương quốc Phật giáo Bhutan, người đầu tiên với trách nhiệm chính trong việc tập trung vào GNH.
Hai năm sau, khi Vương quốc Phật giáo Bhutan tổ chức các cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên sau nhiều thế kỷ chế độ quân chủ tuyệt đối cai trị, GNH là chương trình chính của đảng cầm quyền, Hoàng gia Bhutan Hòa bình và Thịnh vượng.
Các chỉ số Tổng Hạnh phúc quốc gia (GNH) – trái với biện pháp truyền thống như Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia dựa trên hoạt động kinh tế – công nhận 9 thành phần hạnh phúc: Tâm lý hạnh phúc, sinh thái, y tế, giáo dục, văn hóa, mức sống, thời gian sử dụng, sức sống cộng đồng và quản trị tốt.
Tất cả đều được theo dõi hai lần một năm, thông qua cuộc khảo sát 1.300 người do Trung tâm Nghiên cứu Tổng Hạnh phúc quốc gia Bhutan (Centre for Bhutan & GNH) thực hiện.
Nhiều người trong số các chỉ số GNH tìm thấy nguồn gốc của họ trong Phật giáo. Ví dụ, tâm lý hạnh phúc bao gồm, các biện pháp thiền định, cầu nguyện, bất bạo động và tin vào nghiệp báo tái sinh. Cư sĩ Karma Tshiteem, Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Dân sự Hoàng gia (RCSC), (Cơ quan nhân sự Trung ương của Chính phủ Hoàng gia Bhutan), Thư ký của GNH nước này nói rằng, Phật giáo là chìa khóa cho hạnh phúc của người dân.
Phật giáo đã có ảnh hưởng to lớn trong việc tạo ra văn hóa và truyền thống độc đáo của Vương quốc Bhutan. Ở đây, Chính phủ và chư tôn đức giáo phẩm từ các tu viện Phật giáo, chẳng hạn như Văn phòng của Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Văn hóa Cư sĩ Lyonbo Minjur Dorji trong tu viện Pháo Đài Tashicho Dzong một cách minh bạch trong nước.
Bhutan có lẽ là quốc gia duy nhất nơi văn hóa là một phần của danh mục đầu tư của Bộ Nội vụ. Cư sĩ Lyonbo Minjur Dorji nói việc bảo tồn văn hóa là rất quan trọng đối với an ninh của quốc gia, và văn hóa Bhutan, lần lượt “bắt nguồn từ Phật giáo”. Một cách hữu hình để bảo tồn văn hóa là một quy định về trang phục quốc gia trong các trường học và các tòa nhà Chính phủ. Người đàn ông mặc Gho, Gho gồm một áo choàng dài tay với đai thắt ngang bụng, phần áo phía trên đai thắt khi kéo thụng xuống sẽ thành chiếc túi đựng khá tiện dụng, bên trong có mặc áo sơ mi hoặc áo thun. Nếu nóng, quý ông có thể cởi phần thân trên của Gho và lấy hai tay áo buộc lại ở lưng eo, chân đi giày tây hoặc thể thao tùy ý nhưng tất cao luôn phải cao đến đầu gối, vừa đủ tiếp giáp với độ dài của chiếc váy. Đàn ông Bhutan luôn mặc váy Gho dài đến đầu gối hoặc quá một chút, nhưng phụ nữ Bhutan mặc Kira thì váy luôn phải phủ chấm gót mặc với áo dài tay hai lớp. Áo cũng luôn dài phủ tay, bên trong có thể mặc áo thun không cổ.
Bhutan cũng yêu cầu sử dụng ngôn ngữ quốc gia và có các tiêu chuẩn kiến trúc nghiêm ngặt trong cả nước.
Du khách đến viếng thăm đất nước Bhutan thật bình an, bởi không hề thấy cảnh bạo lực, không trộm cướp…
Quốc giáo Bhutan là Phật giáo. Mỗi công dân nơi đây đều thấm nhuần từ nhỏ các triết lý của đạo Phật, hướng con người đến đạo đức thuần khiết, đó là con người thuần lương với sự lành mạnh, trong sáng trong lối sống. Sự thân thiện hòa nhã, không mưu cầu cao sang, không ganh tỵ mà sẻ chia là những cảm nhận dễ thấy khi tiếp xúc với con người nơi này.
Vân Tuyền (Theo Vishal Arora, Washington Post)
