Trong tiến trình thời gian từ vô thủy, không có một chúng sinh nào trong luân hồi, đại dương đau khổ mênh mông này chưa từng là cha hay mẹ của chúng ta. Khi họ là cha mẹ của ta, ý tưởng duy nhất mà họ canh cánh bên lòng là nuôi nấng ta với thiện tâm to lớn nhất mà họ có thể có được, bảo vệ chúng ta với tình yêu thương vĩ đại và cho ta những gì tốt lành nhất trong số thực phẩm và quần áo của họ.
Tất cả những chúng sinh này, là những người đã quá tử tế với chúng ta, đều muốn được hạnh phúc, tuy nhiên họ không biết làm thế nào để thực hiện những điều mang lại hạnh phúc, hay thực hiện mười hành vi tích cực (thập thiện). Không ai trong số họ muốn đau khổ, nhưng họ không biết cách từ bỏ mười hành vi tiêu cực (thập ác), là gốc rễ của mọi đau khổ. Vì thế ước muốn sâu xa nhất trong lòng của họ và những điều họ thực sự làm bên ngoài thì thật là trái nghịch nhau. Những chúng sinh khốn khổ, lạc loài và mê lầm này giống như một người mù bị bỏ rơi giữa cánh đồng hoang!
Hãy tự nhủ: “Chính vì hạnh phúc của họ mà tôi sắp lắng nghe Giáo Pháp sâu xa và đưa Giáo Pháp ấy vào con đường thực hành. Tôi sẽ dẫn dắt tất cả chúng sinh này, là cha hay mẹ của tôi, đang bị hành hạ bởi những nỗi khổ trong sáu cõi luân hồi. Tôi sẽ đưa họ tới trạng thái Phật Quả toàn giác, giải thoát họ khỏi tất cả những hiện tượng thuộc về nghiệp, khỏi những tập khí và những đau khổ mà họ đang gánh chịu trong mỗi một cõi trong sáu cõi.” Điều quan trọng là phải có thái độ này mỗi khi bạn lắng nghe các giáo lý hay thực hành chúng.
Bất cứ khi nào bạn làm điều gì tốt lành, dù quan trọng hay không quan trọng, bạn bắt buộc phải vun bồi cho việc bạn làm bằng ba phương pháp siêu việt sau đây. Trước khi bắt đầu, (1) hãy khơi dậy Bồ Đề Tâm như một phương tiện thiện xảo để đảm bảo rằng hành vi ấy sẽ trở thành suối nguồn của những điều thiện lành trong tương lai. Trong lúc thực hiện hành vi, (2) nên tránh vướng mắc vào bất kỳ sự khái niệm hóa nào để công đức không bị những hoàn cảnh phá hủy. Vào lúc kết thúc, (3) hãy niêm phong hành vi ấy một cách đúng đắn bằng cách hồi hướng công đức, vì hồi hướng công đức chắc chắn sẽ giúp cho việc ta làm còn tiếp tục phát triển lớn lao hơn nữa.
Cách bạn lắng nghe Giáo Pháp rất quan trọng, nhưng động cơ khiến bạn lắng nghe nó thì còn quan trọng hơn nữa.
Điều gì tạo nên một hành vi tốt hoặc xấu?
Không phải bởi nó có vẻ thế nào,
cũng không phải bởi nó lớn hay nhỏ,
Mà bởi động cơ xấu hay tốt đằng sau nó.
Cho dù bạn đã được nghe nhiều Giáo Pháp tới đâu chăng nữa, nhưng nếu bạn bị những mối quan tâm tầm thường thúc đẩy – chẳng hạn như lòng tham muốn trở nên vĩ đại, danh tiếng – thì đó không phải là con đường của Giáo Pháp chân chính. Vì thế, trước tiên, điều hết sức quan trọng là bạn phải xoay chuyển vào bên trong tâm bạn và thay đổi động cơ của bạn. Nếu bạn có thể chỉnh sửa thái độ của bạn thì những hành động tốt lành của bạn sẽ luôn thấm nhuần phương tiện thiện xảo và bạn sẽ bước đi trên con đường của những bậc vĩ đại. Nếu bạn không thể làm được như vậy thì tuy rằng bạn có thể nghĩ mình đang học tập và thực hành Giáo Pháp, nhưng việc đó sẽ chỉ là bề ngoài của một sự thực. Do đó, bất kỳ khi nào bạn lắng nghe Giáo Pháp và thực hành Giáo Pháp, cho dù là thiền định về một Bổn Tôn, lễ lạy, đi nhiễu, hay trì tụng một mantra (thần chú) – cho dù chỉ một chữ Mani (thần chú Sáu – Âm, Lục Tự Đại Minh) duy nhất – thì điều cốt yếu là luôn luôn phải phát khởi Bồ Đề Tâm.
Đức Patrul Rinpoche
